Fanfares en harmonie-orkesten ontstonden in de 19e eeuw op het platteland. Dorpsbewoners kwamen niet in aanraking met symfonische orkesten, zoals stedelingen, maar hoorden toch graag populaire klassieke deuntjes. Er zat maar één ding op: zelf muziek maken. Blaasinstrumenten waren redelijk betaalbaar, en de eerste muzieklessen vlot geleerd. Viool- en pianolessen waren voor de gewone werkman niet op te brengen. Ook Brassband Breukelen begon als fanfare-orkest. Na de Tweede Wereldoorlog wint de Engelse variant, de brassband, snel aan populariteit. Vanwege de compacte bezetting en vooral de unieke klankkleur. Er worden veel fanfares omgevormd tot brassband. Zo ook in Breukelen. Hieronder leest u het een en ander over de geschiedenis van de band.
1920 – Op 21 september heeft Breukelen een eigen fanfarekorps dat de boeken ingaat onder de naam Muziekvereniging Breukelen. Het korps telt 25 leden. Veehouder, schoenmaker, horlogemaker, fabrieksarbeider, kaasexporteur, directeur melkfabriek, drukker en directeur slachterij. Het zijn de beroepen van eerste bestuursleden, respectievelijk de heren Van der Grift, Aerts, Frowijn, Hogenes, Molenkamp, Colenbrander, Van Dijk en Folkerts. De muziekvbereniging oefent in een klaslokaal van de openbare school. Onderwijzer Sterk is de eerste dirigent. Valt er iets te vieren in het dorp, dan is de fanfare van de partij. Geen huwelijksfeest zonder een serenade van een paar blazers.
1922 – De muziekvereniging sleept vier eerste prijzen in de wacht bij haar debuut optreden buiten Breukelen: een concours in Maarssen. Vervoer gaat met paard-en-wagen van de lokale firma Jan Baas.
1930 – Leden van de muziekvereniging die door de economische crisis werkloos worden, hoeven het kwartje contributie per week niet te betalen. Penningmeester Hogenes haalt soms maar drie gulden per week op, terwijl de dirigent al f 8,50 per week kost. Ook toen waren er dus al exploitatie-problemen.
1940 – Als fanfarelid Tinus Dolman tijdens de Koninginnedag-viering in Kockengen zijn solo-slag op de grote trom doet, trapt een geschrokken paard, dat staat opgesteld voor het onderdeel ringrijden te paard, hem met trom en al het weiland in. Volgens de overlevering komt Tinus met de schrik vrij. Over schade aan de trom wordt niets vermeld. Muziek maken moet in de oorlogsjaren in het geheim gebeuren omdat de muziekvereniging zich niet inschrijft bij de Kulturkammer. De Duitse bezetter stelt dit als voorwaarde om te mogen spelen. In werkelijkheid is het een maatregel om greep te krijgen en te houden op verenigingen.
1944 – Acht leden van de muziekvereniging maken een barre tocht over het ijs om te kunnen spelen op het 25-jarig huwelijksfeest van de familie Versteeg op de Scheendijk in Breukelen. Met alcohol ontdooien zij een paar ventielen (en ongetwijfeld ook zichzelf), waarna het feest kan beginnen.
1947 – Muziekvereniging Breukelen haalt dorpsgenoot en winnaar van de Elfstedentocht Joop Bosman binnen. Bosman moet zijn titel na een paar weken afstaan omdat hij de regels zou hebben overtreden.
1949 – Het fanfarekorps speelt serenades voor de militairen die thuiskomen uit Nederlands-Indië.
1955 – De leden van de muziekvereniging krijgen hun eerste echte uniform. Het is blauw, gemaakt van een dikke zware stof met zilveren decoratie. Voor dat moment trad de band op in burgerpak, met als enige uniformiteit een pet met een lichtje op batterijen erop. Een noviteit!
1965 – Bij gebrek aan leden (de saxofoon-sectie heeft nog maar één speler) maakt het fanfarekorps een doorstart als brassband. Dirigent Jan Rijke begeleidt de omslag.
1967 – Brassband muziek die vanuit Engeland overwaait, wordt in Nederland steeds populairder, en spreekt vooral de jongere generatie aan. Met als gevolg dat Brassband Breukelen er flink jonger op wordt. Dick van Mourik wordt dirigent en leidt de Brassband naar de allerhoogste top in de Nederlandse amateur-muziek: de Superieure Afdeling. Dit trekt brassband spelers uit de wijde omgeving aan.
1969 – Een nieuw en jong bestuur treedt aan, onder voorzitterschap van Jacob Cats. Teus Smits is de nieuwe secretaris. Als penningmeester blijft oud-gediende Coen Postma over de centen waken.
1970 – De boerenkapel, een afvaardiging uit het orkest van 8 à 10 personen, speelt tijdens carnaval nieuwe instrumenten bij elkaar. Oude instrumenten van Franse makelij worden vervangen door kwaliteitsinstrumenten van het Engelse merk Boosey & Hawkes. Het nieuwe bestuur weet daarnaast goed fondsen te werven voor de club.
1976 – Na ruim twintig jaar in het blauw, treden de bandleden voor het eerst op in een rood jasje met zwarte revers, zwarte broeken, een wit overhemd met zwart vlinderdasje.
1977 – Breukelen zet een muziekschool op in de tot monument verheven boerderij ‘De Poel’ aan de Joris Dircksenstraat. De brassband mag hier repeteren.
1979 – De meest begeerde trofee is binnen. Brassband Breukelen ontvangt de wisselvlag van de Algemene Nederlandse Unie van Muziekverenigingen in de sector Fanfare en Brassband.
1980 – Hetzelfde kunstje nog een keer. In het jaar dat Brassband Breukelen zestig jaar bestaat legt hij voor het tweede jaar in successie beslag op de wisselvlag. De broers Tinus (trombone) en Arie Kerker (hoorn) halen als oudste leden (sinds resp. 1922 en 1927) de krant op het 60-jarig jubileum. Hun vader Jan was eerder al lid vanaf de oprichting tot zijn overlijden in 1965.
1985 – Cornetspeler Dirk van Mourik, die vandaag de dag nog steeds lid is, wint met ‘Concorde’ van de componist Roy Newsome, de solistenprijs op het eerste Brassband festival in Utrecht. Daarna valt hij op verschillende evenementen als solist nog vier keer in de prijzen.
1989 – “Hier mankeerde helemaal niets aan. Voortreffelijke brassbandklank, technisch volmaakt. Alles leek zo eenvoudig. Grote klasse!” Lovende woorden van de jury die Brassband Breukelen een “Eerste prijs met Onderscheiding” toekent op het traditionele najaars Muziek Concours in Zaandam.
1990 – Zeven vaders spelen in de band met hun zoon of dochter. Een combinatie die in de brassbandwereld op zich heel gebruikelijk is: Wim en Uijl met dochter Monique, Joop Broeke met zoon Ed, Cor Wels met zoon Harry, Bert Hogenes met zoon Bert, Dick van Mourik met zonen Roel en Dirk, Henk Smits met zoon Hans en Piet Roon met zoon Hans. Marco Bakker luistert het jubileumconcert van de zeventig jarige brassband op. De operazanger, zelf Breukelaar, zingt voor eigen publiek.
1991 – Dirigent Dick van Mourik keert het publiek voor de laatste keer “de rug toe”. Hij neemt na 24 jaar afscheid tijdens een concert in de gemeentelijke sporthal in de nieuwe wijk Broeckland in Breukelen. Jacob Slagter, solo-hoornist van het Koninklijk Concertgebouw Orkest en inwoner van Breukelen, neemt het stokje over.
1993 – Luuk Tuinstra volgt Jacob Slagter na twee jaar op als dirigent. Luuk is een gerenommeerd brassband dirigent en tevens beroepstrombonist, onder andere bij de diverse omroeporkesten in Hilversum.
1994 – Brassband Breukelen doet voor het eerst mee aan de Nederlandse Brassband Kampioenschappen, die traditioneel in het eerste weekend van december worden gehouden.
1998 – Brassband Breukelen wordt voor het eerst kampioen in de eerste divisie bij de Nederlandse Brassband Kampioenschappen in Zutphen.
2000 – Voorzitter Jacob Cats krijgt een koninklijke onderscheiding voor zijn culturele bijdrage aan de Breukelse gemeenschap. Marco Bakker en pianist Laurens van Rooijen zijn de publiektrekkers op het jubileumconcert ter gelegenheid van het tachtigjarige bestaan van de band. Brassband Breukelen presenteert ook trots haar eerste CD: “Music for the Common Man”.
2002 – De brassband gaat repeteren in de gloednieuwe muziekschool in het 4-en-1 gebouw aan de Schepersweg in Breukelen, waar ook de bibliotheek, scholengemeenschap Broklede en kinderopvang De Klimboom onderdak vinden. In het nieuwe gebouw heeft de brassband een ‘eigen’ concertzaal: de Paul van Warmerdamzaal, vernoemd naar de pleitbezorger van een sociaal-cultureel centrum. De zaal, tevens de aula van Broklede, heeft een uitstekende akoustiek en dito technische faciliteiten.
2004 – De cornet- en tromboneklanken en ook het slagwerk van Brassband Breukelen maken deel uit van de Domcantate tijdens de festiviteiten rond het 750-jarig bestaan van de Utrechtse Domkerk.
2005 – Het is een volle bak in het Theater 4-en-1 in Breukelen, als de brassband een Keltisch concert geeft. De band krijgt zelfs historische erkenning wanneer de Historische Kring Breukelen in haar tijdschrift uitgebreid terugblikt op het 85-jarig bestaan van Brassband Breukelen. Muzikaal hoogtepunt dat jaar is het feit dat de band in Groningen voor de tweede keer kampioen wordt in de eerste divisie tijdens de Nationale Brassband Kampioenschappen.
2007 – Een ongebruikelijke combinatie: een tango én Mozart concert door Brassband Breukelen. De belangstelling is er niet minder om: een uitverkocht huis. Erik Janssen volgt Luuk Tuinstra op als dirigent.
2008 – Ook Bes-bas speler enbestuurslid Wim den Uijl (lid sinds 1958) krijgt een Koninklijke onderscheiding. Hij wordt lid in de Orde van Oranje Nassau. Den Uijl is 31 actief in de brassband en in het bestuur en heeft ook buitengewone prestatie geleverd bij de brandweer Utrecht waar hij ruim dertig jaar beroepskracht was. Een frisblauw overhemd brengt variatie in de concertkleding. Theater 4-en-1 zit weer vol als zanger Henk Westbroek samen met Brassband Breukelen optreedt.
2010 – En dat is negentig! De brassband is hoogbejaard, maar nog vol levenslust. Aan het voorjaarconcert verleent popdiva Margriet Eshuijs haar medewerking. En als krassse bejaarde presteert de band ook nog optimaal: opnieuw Nederlands kampioen in de eerste divisie bij de Nederlandse Brassband Kampioenschappen met het nummer ‘Macabre’ van Thomas Trachsel!
2012 – In het voorjaar van 2012 wordt samen met de Beatlex een concert verzorgd. Er staat popmuziek, hoofdzakelijk van The Beatles, uit de jaren zestig op het programma. Het publiek swingt mee als vanouds. Nostalgie viert hoogtij.
2014 – Het voorjaarconcert staat dit keer in het teken van Afrika met haar opzwepende ritmes en kenmerkende klankkleuren. De Afrikaanse djembe-groep Mudante geeft de avond een authentiek karakter. Muzikaal hoogtepunt vormt de trombone-solo Sambezi, genoemd naar de machtige waterval op het vierlandenpunt tussen Zimbabwe, Zambia, Angola en Botswana.
2015 – Een nieuwe dirigent, ditmaal uit het hoge noorden: Syde van der Ploeg krijgt de muzikale leiding over Brassband Breukelen.
2016 – ‘Musicals in Brass’ is het thema van ons voorjaarsconcert met een gelegenheidskinderkoor van basisschool De Schepershoek en musical-ster Maaike van Widdershoven. De ‘Sound of Music’ heeft in geen jaren zo goed geklonken. Tijd ook voor verjonging, ook in bestuurlijk opzicht. Er treedt een nieuw bestuur aan, met een nieuwe voorzitter: Elmar Zwart, de Es-cornettist van de band.
2017 – Een spetterend voorjaarsconcert met popkoor Prestige levert opnieuw een uitverkochte Paul van Warmerdamzaal op, net als bij het daarop volgende uitwisselingsconcert met het Frysk Jeugd Fanfare Orkest. Maar het zijn zware tijden voor de brassband! In het zicht van het eeuwfeest lijken oplopende kosten en teruglopende (subsidie) inkomsten de band noodlottig te worden. Een succesvol beroep op de plaatselijke bevolking en het bedrijfsleven biedt uitkomst. Brassband Breukelen realiseert een vierde plaats op de Nederlandse Brassband Kampioenschappen met het razendmoeilijke ‘Stonehenge’ van Jan van der Roost.
2018 – Opnieuw deelname aan het NBK, ditmaal met een klassieke brassband compositie, High Peak van Eric Ball. Het resulteert in een vijfde plaats.
2019 – Brassband Breukelen speelt in maart 2019 in op de actualiteit door een Brexit Concert met uitsluitend Engels repertoire, variërend van Tallis tot de Beatles en van Harry Potter tot Queen. Dat alles onder het thema: “They may leave, but their Music remains”.
Het seizoen 2018-2019 wordt in juni afgesloten met een gezamenlijk concert van Brassband Breukelen en het Frysk Jeugd Fanfare Orkest, ditmaal met als thema “Oud en Nieuw”. Oud staat hier voor de 99-jarige brassband, en jong voor het Friese jeugdorkest. Youp van ’t Hek, die was uitgenodigd voor de presentatie vanwege zijn ervaring met het thema ‘Oud en Nieuw’, bedankt voor de eer.